Viêm quanh khớp vai gây đau nhức, hạn chế vận động. Lương y Nguyễn Thành Danh chia sẻ cách chữa viêm quanh khớp vai hiệu quả tại nhà, kết hợp Đông – Tây y an toàn, bền vững.

1. Viêm quanh khớp vai là gì?

Viêm quanh khớp vai là tình trạng các phần mềm quanh khớp vai như gân, cơ, dây chằng hay bao khớp bị viêm và tổn thương, khiến vai đau nhức và khó vận động. Trong Đông y, đây là bệnh thuộc phạm vi “kiên tý”, do phong – hàn – thấp xâm nhập vào kinh lạc, làm tắc nghẽn khí huyết quanh vai.

Trong thực tế khám chữa, tôi thường gặp nhiều người ở tuổi trung niên hoặc cao tuổi bị viêm quanh khớp vai do lao động nặng, thay đổi thời tiết hoặc thoái hóa. Nếu không phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh dễ tiến triển thành “đông cứng khớp vai”, khiến người bệnh gần như mất khả năng cử động cánh tay.

2. Dấu hiệu nhận biết sớm

Biểu hiện của viêm quanh khớp vai rất đa dạng, nhưng nhìn chung có một số triệu chứng đặc trưng mà người bệnh nên lưu ý:

Đau âm ỉ hoặc dữ dội quanh khớp vai, đặc biệt khi giơ tay, với cường độ tăng dần về đêm.
Hạn chế vận động: Cánh tay khó nâng, khó xoay ra sau, có tiếng “lục cục” khi cử động.
Sưng, cứng vai: Vùng vai bị sưng nhẹ, ấn vào đau, cảm giác cứng và nặng.
Co cứng khớp: Nếu kéo dài, vai có thể bị “đóng băng”, tức là gần như không cử động được.

Trong một số trường hợp, người bệnh còn bị đau lan lên cổ hoặc xuống cánh tay, khiến việc sinh hoạt, mặc áo, gãi lưng hay chải tóc trở nên khó khăn.

3. Nguyên nhân thường gặp theo Đông và Tây y

Theo Tây y, bệnh thường do:

• Thoái hóa phần mềm quanh khớp vai ở người trên 50 tuổi.
• Lắng đọng tinh thể canxi tại gân cơ.
• Chấn thương, khuân vác nặng hoặc vận động quá sức.
• Biến chứng của bệnh tiểu đường, thoái hóa cột sống cổ.

Theo Đông y, nguyên nhân chủ yếu là:

• Phong – hàn – thấp xâm nhập khiến khí huyết tắc nghẽn, kinh lạc không thông.
• Can thận hư yếu, khí huyết kém lưu thông, khiến khớp dễ đau nhức.
• Lao lực hoặc cảm lạnh lâu ngày, làm chính khí suy, phong thấp dễ xâm nhập.

Nói nôm na, nếu cơ thể như một dòng sông, thì viêm quanh khớp vai là lúc “dòng nước” (khí huyết) bị nghẽn, gây “ứ đọng” và đau.

4. Cách chữa viêm quanh khớp vai hiệu quả tại nhà

4.1. Tây y: Giảm đau và phục hồi vận động

Trong y học hiện đại, bác sĩ thường kê thuốc giảm đau – kháng viêm không steroid (NSAIDs) hoặc tiêm corticoid tại chỗ để giảm viêm nhanh. Một số trường hợp nặng có thể nội soi khớp vai để loại bỏ tinh thể canxi hoặc phẫu thuật nối gân nếu gân bị đứt.

Tuy nhiên, đây chỉ là biện pháp kiểm soát triệu chứng. Nếu chỉ dùng thuốc mà không điều chỉnh lối sống, bệnh rất dễ tái phát.

4.2. Đông y: Điều trị từ gốc, phục hồi khí huyết

Trong Đông y, nguyên tắc điều trị là “khu phong – tán hàn – trừ thấp – thông kinh hoạt lạc”. Các bài thuốc được gia giảm linh hoạt tùy thể bệnh:

• Ma hoàng quế chi thang gia giảm:
Dành cho người mới bị, vai đau do phong hàn. Giúp giảm đau, chống co cứng, cải thiện lưu thông khí huyết.

• Quyên tý thang gia giảm:
Phù hợp người đau mỏi lâu ngày, khí huyết suy, tay vai yếu. Giúp bổ khí huyết – thông kinh lạc – giảm viêm tự nhiên.

• Tứ vật đào hồng gia vị:
Áp dụng khi có ứ huyết, sưng, đau lan tỏa. Giúp hoạt huyết – tiêu ứ – phục hồi vận động khớp vai.

Trong thực hành của tôi, nhiều bệnh nhân đáp ứng rất tốt khi kết hợp châm cứu – xoa bóp bấm huyệt – thuốc thảo dược uống và đắp ngoài, đặc biệt là những người bị “đông cứng khớp vai” giai đoạn đầu.

4.3. Vật lý trị liệu và bài tập tại nhà

Bên cạnh thuốc, người bệnh nên tập luyện nhẹ nhàng để khớp vai không bị teo cứng:

• Xoay khớp vai: Xoay tròn vai từ nhỏ đến lớn, mỗi bên 10 lần.
• Dang tay – nâng tay trước mặt: Mỗi hiệp 10 lần, giúp tăng độ linh hoạt.
• Gập vai ra sau gáy, giữ 5 giây rồi thả lỏng.

Nếu tập đều, sau vài tuần cơn đau giảm rõ rệt, vận động cải thiện đáng kể. Tuy nhiên, cần tránh quá sức vì dễ làm tổn thương thêm.

5. Cách chăm sóc bệnh nhân viêm quanh khớp vai

• Ăn nhiều rau xanh và trái cây chứa chất chống oxy hóa như cải bó xôi, cà rốt, việt quất để giảm phản ứng viêm.
• Bổ sung Omega-3 từ cá hồi, cá ngừ, dầu oliu, giúp giảm sưng khớp tự nhiên.
• Tránh thực phẩm chiên rán, thịt đỏ, rượu bia, cà phê, nước ngọt, vì chúng làm tăng phản ứng viêm và cản trở tuần hoàn máu.
• Giữ vai luôn ấm, nhất là khi trời lạnh.
• Không mang vác nặng, không ngủ nghiêng lâu một bên vai.
• Duy trì tinh thần thoải mái, tập thể dục nhẹ mỗi ngày giúp khí huyết lưu thông tốt hơn.

6. Hỗ trợ điều trị bằng thảo dược an toàn

Trong Đông y hiện đại, việc kết hợp thực phẩm bảo vệ sức khỏe giúp người bệnh cải thiện nhanh hơn. Một trong những sản phẩm được tôi đánh giá cao là Thảo Linh Tiên của Dược Bình Đông – công thức gồm Dây đau xương, Đỗ trọng, Kê huyết đằng, Ngưu tất, Độc hoạt, Cốt toái bổ,… giúp giảm đau nhức, bổ gân cốt, hỗ trợ phục hồi khớp vai bị tổn thương.

Duy trì sử dụng đều đặn giúp khí huyết lưu thông, giảm tê mỏi tay vai và ngăn ngừa tái phát. Đây là giải pháp an toàn, đặc biệt phù hợp với người trung niên, người lao động nặng hoặc thường xuyên đau khớp khi thay đổi thời tiết.

7. Cách phòng ngừa tái phát viêm quanh khớp vai

• Khởi động kỹ trước khi chơi thể thao.
• Tránh thay đổi tư thế đột ngột.
• Không để cơ thể nhiễm lạnh.
• Nghỉ ngơi hợp lý sau lao động nặng.
• Tập thể dục nhẹ nhàng như yoga, bơi lội, khí công giúp gân cơ dẻo dai.

Kết luận

Viêm quanh khớp vai không nguy hiểm tính mạng nhưng ảnh hưởng lớn đến chất lượng sống. Nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng hướng, người bệnh có thể phục hồi hoàn toàn vận động vai. Theo kinh nghiệm Đông y, điều quan trọng nhất là giữ vai ấm – thông khí huyết – tập luyện đều – ăn uống điều độ.

Nếu bạn đang gặp tình trạng đau vai kéo dài, hãy thăm khám để được tư vấn cụ thể. Có thể kết hợp phương pháp Đông – Tây y cùng sản phẩm Thảo Linh Tiên của Dược Bình Đông để đạt hiệu quả điều trị tối ưu.

Thông tin của Lương y Nguyễn Thị Thành Danh

Tác giả: Lương y Nguyễn Thị Thành Danh là một chuyên gia y học cổ truyền, đặc biệt trong lĩnh vực sức khỏe phụ nữ và phụ khoa, với hơn 30 năm kinh nghiệm. Bà hiện là cố vấn cho Dược Bình Đông. Bà có chuyên môn về các vấn đề kinh nguyệt và các vấn đề phụ khoa khác.

Nguồn: Dược Bình Đông – Kiến thức sức khỏe từ Đông y

(*) Bản quyền bài viết thuộc về Dược Bình Đông. Khi chia sẻ, cần trích dẫn nguồn đầy đủ: “Tác giả: Lương y Nguyễn Thị Thành Danh – Nguồn: Dược Bình Đông – Kiến thức sức khỏe từ Đông y”. Các bài viết trích nguồn không đầy đủ, ví dụ: “Theo Dược Bình Đông” hoặc tương tự, đều không được chấp nhận và phải gỡ bỏ.Nguồn Tham khảo: Vinmec, Nhà thuốc Long Châu, Tâm Anh Hospital